ALIM-SATIM
BAHSİ
كتاب
البيوع
KİTABU’L-BUYU’
[ش قال
الأزهري: تقول
العرب: بعت،
بمعنى بعت ما كنت
ملكته. وبعت
بمعنى
اشتريته. قال:
وكذلك شربت
بالمعنيين.
قال: وكل واحد
بيع وبائع.
لأن الثمن
والمثمن، كل
منهما مبيع.
وكذا قال ابن
قتيبة. يقول:
بعت الشيء
بمعنى بعته
وبمعنى
اشتريته.
وشريت الشيء
بمعنى
اشتريته
وبمعنى بعته.
وكذا قال
آخرون من أهل
اللغة. ويقال
بعته وابتعته
فهو مبيع ومبيوع.
قال الجوهري:
كما تقول مخيط
ومخيوط. قال الخليل:
المحذوف من
مبيع واو
مفعول لأنها
زائدة، فهي
أولى بالحذف.
وقال الأخفش:
المحذوف عين
الكلمة. قال
المازري:
كلاهما حسن،
وقول الأخفش
أقيس.
والابتياع
الاشتراء.
وتبايعا.
وبايعته.
ويقال:
استبعته أي
سألته البيع.
وأبعت الشيء
أي عرضته
للبيع وبيع
الشيء بكسر الباء
وضمها، وبوع،
لغة فيه.
وكذلك القول
في قيل وكيل].
NE NASIL: ALINIR SATILIR
YADA ALINIP SATILAMAZ
Buyu': Bey'in cem'idir. Bey' lügaten:
Mutlak surette değişmek mânâsına gelir. Bu mânâda (şirâ) kelimesi dahî
kullanılır.
Şerîatte : İki tarafın rızâsı ile malı malla
değişmektir. Bey'in rüknü, şartı, mahalli, hükmü ve hikmetleri vardır.
Rüknü: îcâb ve kabul yâni «sattım,
aldım» gibi alış verişe delâlet eden mâzî sîgali veya o mânâda sözlerdir. Bu
sözler hükmün teâllûk ettiği rızâyı gösterirler.
Şartı: Satış yapanların bu işe ehil
olmalarıdır. Ehil olmayan bir kimsenin yaptığı alış veriş mu'teber değildir.
Mahalli: Maldır; yâni bu değişme
üzerinde yapılır.
Hükmü: Tam alış verişte müşteri için malda,
satıcı için de malın kıymetinde mülkiyetin derhâl; mevkuf alışta ise riza
tehakkuk ettiği zaman sabit olmasıdır.